Chăm lo răng miệng cũng có thể ngừa ung thư
Ung thư miệng hay ung thư khoang miệng là loại u ác tính có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong khoang miệng như lợi, lưỡi, môi, má, vòm miệng, sàn miệng. Thống kê trên thế giới cho thấy ung thư miệng là một trong sáu loại ung thư thường gặp nhất. Càng ngày, người ta thấy tỷ lệ ung thư miệng trong cộng đồng càng tăng dần lên, đặc biệt với người trẻ. Ở châu Á, đặc biệt là Ấn Độ, ung thư miệng chiếm đến 40% số bệnh nhân ung thư. Trên thế giới, hàng năm, người ta ước tính có khoảng 500.000 trường hợp mắc ung thư mới và có khoảng 1,5 triệu người đang sống chung với bệnh ung thư miệng.
Rượu và thuốc lá đã được chứng minh là nguyên nhân chính gây nên ung thư khoang miệng
Nguyên nhân do đâu?
Nguyên nhân chính gây ung thư miệng đến nay chưa rõ, nhưng chắc chắn người ta đã xác định được các yếu tố nguy cơ cao gây ung thư miệng đó là: Sử dụng thuốc lá ở các dạng khác nhau (có kèm theo hoặc không kèm theo uống rượu) như hút thuốc lá, thuốc lào, tẩu thuốc, nhai trầu thuốc. Những người dùng thuốc lá có kèm uống rượu thì nguy cơ bị mắc bệnh cao hơn. Những yếu tố gây ung thư khoang miệng khác nữa là nghiện rượu nặng, nhiễm virus HPV (Human Papiloma Virus), Các tổn thương tiền ung thư khác của khoang miệng như bạch sản, hồng sản, viêm nấm candida quá sản mạn tính, các vết loét do sang chấn liên tục kéo dài…
Biết sớm, trị tốt
Không giống các bộ phận khác của cơ thể, ung thư miệng thường xuất hiện với những triệu chứng sớm mà bệnh nhân cảm nhận được khi ăn uống, nuốt, nói ngay cả khi tổn thương còn rất nhỏ và có thể tự mình phát hiện những dấu hiệu lạ này. Ở thời kỳ này việc chẩn đoán xác định rất dễ dàng bằng cách cắt tổn thương nghi ngờ làm mô bệnh học dưới tác dụng gây tê tại chỗ.
Có nhiều dạng ung thư khoang miệng với những biểu hiện khác nhau. Vết loét lâu liền cỡ một hạt gạo không đau, mầu trắng hoặc đỏ là những dấu hiệu đầu tiên để nhận biết ung thư khoang miệng. Một vết loét không đau ở bờ lưỡi, dày lên một lớp trắng… là biểu hiện ung thư lưỡi ở người hút thuốc lá. Một hạt nhỏ không đau ở môi hoặc khóe môi là biểu hiện cả ung thư môi… Bệnh nặng thêm thì nhai đau, nuốt vướng, nói khó, đau răng, nhức tai…
Khám răng miệng định kỳ mỗi 6 tháng để phát hiện sớm những bất thường
Ngoài ra, ung thư miệng có thể có các biểu hiện như: Loét bờ gồ, có hoại tử trung tâm vết loét; Các ổ loét ở các đường nứt sâu trên lưỡi; Các loét nham nhở ở niêm mạc miệng, dễ chảy máu khi đụng chạm nhẹ; Các mảng cứng ở miệng; Các quá sản lợi khu trú ở một răng hay một nhóm răng.
Để giúp thầy thuốc chẩn đoán sớm ung thư miệng, khi có các dấu hiệu sau đây, người bệnh cần đến khám các cơ sở chuyên khoa phẫu thuật miệng hàm mặt:
– Bất cứ vết loét nào tồn tại trong miệng trên 2 tuần;
– Bất cứ chảy máu nào trong miệng không giải thích được;
– Sờ thấy bất cứ mảng cứng nào trong miệng;
– Bất cứ mảng trắng nào trong miệng;
– Bất cứ mảng đỏ hay đỏ trắng nào trong miệng;
– Hàm giả đang sử dụng bình thường tự nhiên không đeo được hoặc lắp không khít;
– Đau, khó vận động lưỡi;
– Đau xương hàm;
– Đau khi nuốt;
– Đau khi ăn nhai;
– Đau họng.
Ðiều trị như thế nào?
Điều trị ung thư miệng hiện tại có 3 biện pháp chủ yếu là phẫu thuật, xạ trị và điều trị hóa chất. Với các ung thư miệng đến sớm, việc điều trị phẫu thuật cắt bỏ khối u có kết quả rất khả quan. Tỷ lệ bệnh nhân sống trên 5 năm lên đến 85%.
Xạ trị có thể được sử dụng phối hợp trước hoặc sau phẫu thuật để tăng thêm hiệu quả điều trị, tuy nhiên nó cũng có nhiều tác dụng phụ như khô miệng, sâu răng, loét, chảy máu khoang miệng, hoại tử xương hàm…
Chăm sóc răng miệng để phòng bệnh
Theo GS.TS Nguyễn Chấn Hùng, việc hút thuốc lá + uống rượu làm tăng gấp đôi nguy cơ ung thư so với những người không hút thuốc, uống rượu. Những người vệ sinh răng miệng kém cũng làm tăng nguy cơ bệnh.
Vệ sinh răng miệng từ nhỏ để tránh các yếu tố nguy cơ
Để phòng ngừa ung thư miệng cần loại trừ những yếu tố nguy cơ này khỏi cuộc sống. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:
– Không uống rượu quá mức;
– Tăng cường ăn các loại rau quả giàu vitamin, đặc biệt là cà rốt;
– Riêng với ung thư môi, để phòng ngừa nên tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều và nên dùng kem bảo vệ môi khi ra nắng;
– Khám răng miệng định kỳ 6 tháng 1 lần ở các cơ sở chuyên khoa.
Ngoài ra, nên tuân thủ theo một chế độ dinh dưỡng hợp lý, lối sống lành mạnh để tự bảo vệ mình trước căn bệnh nguy hiểm ung thư. Lời khuyên là:
– Ăn nhiều rau quả tươi và các thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật bởi đây là nguồn cung cấp cho cơ thể các vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết sẽ giúp cơ thể có được sức đề kháng tốt để chống lại các yếu tố gây ung thư. Mỗi người mỗi ngày nên ăn ít nhất 500g rau tươi và quả chín, nên ăn đa dạng các loại rau xanh, quả tươi để thay đổi khẩu vị và tạo nên sự dồi dào của các vitamin, khoáng chất tự nhiên do chúng mang lại.
– Hạn chế ăn thịt màu đỏ, chất béo và muối trong bữa ăn hằng ngày. Nên chọn lọc thực phẩm ít chất béo, có thể sử dụng các loại sữa đã tách bơ, ăn ít các món chiên, xào, hạn chế ăn mặn tối đa.
– Chất lượng thực phẩm phải được đảm bảo tươi sống, sạch sẽ, hợp vệ sinh. Ăn chín uống sôi. Không chế biến thức ăn ở nhiệt độ cao, nướng rán thực phẩm quá cháy.
– Ðảm bảo cân nặng cơ thể hợp lý: đừng để quá gầy hay quá béo. Thường xuyên rèn luyện thân thể bằng các môn thể thao phù hợp với cân nặng và sức khỏe của mình.
Nguyệt An
Leave a Reply